Tensjometr do nawadniania upraw wtedy, gdy naprawdę tego potrzebują

Tensjometr jest narzędziem służącym do pomiaru potencjału wodnego gleby.

W przeciwieństwie do wilgotności objętościowej (procent wody w glebie) mierzonej za pomocą czujnika pojemnościowego, potencjał wodny odzwierciedla siłę, z jaką woda jest zatrzymywana w glebie, a zatem siłę, którą należy przyłożyć do objętości wody, aby wydobyć pewną ilość wolnej wody. Jest on zwykle wyrażany w jednostkach ciśnienia (kPa, cbar lub wody pod ciśnieniem) i jest powszechnie określany jako ssanie.

Obecnie sondy tensjometryczne stosowane w rolnictwie są sondami elektrycznymi. Stare tensjometry składały się z manometru do odczytu pomiaru bezpośrednio na polu; nie są one już używane, ponieważ były trudniejsze w instalacji, bardziej czułe i wymagały przemieszczania się na pole w celu odczytu pomiaru, jednak zasada działania pozostaje taka sama.

Sonda tensjometryczna składa się z porowatej świecy przepuszczającej wodę, ta ostatnia mniej lub bardziej wypełni się wodą, aż do momentu wytworzenia równowagi ciśnień między podłożem a sondą tensjometru. Ilość wody pochłoniętej przez tensjometr będzie stanowić pomiar naprężenia (lub ssania). W przypadku sondy Watermark (stosowanej w tensjometrach Weenat) dwie elektrody mierzą opór, który przekłada tę ilość wody.

Jakość instalacji tensjometru ma kluczowe znaczenie dla uzyskania dobrego pomiaru. Celem instalacji jest zapewnienie dobrego kontaktu między glebą a sondą i utrzymanie tego kontaktu przez cały sezon (należy zachować ostrożność w przypadku gleb gliniastych: gdy wyschną, sonda może na przykład odłączyć się od gleby).

Poniższe wyjaśnienia zostały podsumowane w tym filmie.

Istnieją różne zasady dotyczące wyboru miejsca instalacji tensjometrów, ale nie ma cudownych odpowiedzi. Instalacja tensjometrów musi być uzasadniona w zależności od gleby, uprawy i metody nawadniania.

Jednorodny typ gleby

Czujniki muszą być zainstalowane w jednorodnej glebie. Uruchomienie nawadniania lub zmiana szybkości nawadniania jest głównie uzasadniona zmianą naprężenia (na przykład dostępność wody zmniejsza się szybciej niż oczekiwano). Zmiany naprężenia zależą jednak bezpośrednio od rodzaju i struktury gleby. Aby móc podjąć decyzję i uniknąć zniekształcenia mediany, różne punkty pomiarowe muszą być rozłożone na tym samym typie gleby, aby można je było porównać i określić strategię nawadniania.

Ten obszar jednorodnej gleby może być tylko niewielką częścią pola i niekoniecznie jest najbardziej reprezentatywnym obszarem pola; może to być na przykład najbardziej suchy obszar.

Reprezentatywna roślinność

Sondy tensjometryczne powinny być zainstalowane w obszarze, w którym uprawa jest jednorodna i reprezentatywna dla pola: gatunek, stan wegetacji, faza rozwoju uprawy, gęstość, stan sanitarny roślin na polu itp. Podczas instalowania sond należy zachować ostrożność, aby nie zakłócać uprawy na miejscu, ponieważ może to zmienić reprezentatywność mierzonego obszaru.

Reprezentatywna strefa nawadniania

Monitorowany obszar musi być reprezentatywny dla reszty nawadnianych pól. Należy wybrać średnią strefę nawadniania, tj. strefę o średnich opadach deszczu w gospodarstwie lub strefę, która otrzyma średnią dawkę dostarczoną przez instalację.

Rozmieszczenie tensjometrów

Zaleca się wyposażenie pojedynczego pola uznanego za reprezentatywne i ekstrapolowanie wyników na resztę gospodarstwa, w oparciu o wiedzę rolnika na temat jego gospodarstwa.

Zwielokrotnienie liczby punktów pomiarowych jest ważne dla zapewnienia reprezentatywności dostępności wody na mierzonych obszarach. Ogólnie przyjmuje się, że 6 punktów pomiarowych rozmieszczonych w 6, 3 lub 2 miejscach (w zależności od metody nawadniania) pozwoli na dobre monitorowanie nawadniania.

W przypadku nawadniania tryskaczowego przydatne jest wykonywanie pomiarów na co najmniej dwóch różnych głębokościach. Sondy tensjometryczne mogą być rozmieszczone w 3 miejscach pomiarowych na dwóch różnych głębokościach lub w dwóch miejscach pomiarowych na trzech różnych głębokościach.

W przypadku nawadniania miejscowego nie jest konieczne wykonywanie pomiarów na dwóch różnych głębokościach. Niezbędne jest posiadanie co najmniej 3 punktów pomiarowych, ponieważ w przypadku 1 lub 2 punktów pomiarowych niemożliwe jest podjęcie decyzji w przypadku rozbieżności.

Głębokość, na której należy zainstalować sondy tensjometryczne, zależy nie tylko od uprawy, ale także od głębokości gleby, a w zależności od rodzaju nawadniania może być konieczne zmierzenie kilku poziomów.

Instalacja tensjometrów do nawadniania kroplowego

W przypadku nawadniania kroplowego nie jest konieczne mierzenie różnych poziomów i można po prostu zainstalować tensjometry na jednej głębokości. Celem jest zmierzenie napięcia na obrzeżach strefy wpływu kroplownika (znanej również jako mokra cebulka) w systemie korzeniowym i upewnienie się, że napięcie to pozostaje mniej więcej stabilne przez cały sezon. W zależności od rodzaju gleby, ważne może być zainstalowanie tensjometru rolniczego głębiej, aby zapewnić prawidłowe rozprowadzanie wody.

Instalacja tensjometrów do nawadniania zraszaczowego

W przypadku nawadniania zraszaczowego, celem jest zapewnienie, że zastosowana dawka naładuje glebę wodą na czas trwania cyklu nawadniania. Konieczne jest zatem dokonywanie pomiarów na różnych głębokościach, aby zapewnić, że gleba jest naładowana wystarczającą ilością wody podczas nawadniania i że zastosowana dawka wody jest właściwie wykorzystana.

Tensjometry Weenat są dostępne w dwóch różnych rozmiarach: 15-30 cm i 30-60 cm. Zaletą tych rozmiarów jest to, że urządzenia mogą być instalowane zarówno w korzeniach między 15 cm a 30 cm, jak i na większych głębokościach w celu monitorowania zmian dostępności wody w kolejnych poziomach do 60 cm.

Aby zagwarantować dokładność tensjometru przez długi czas, wystarczy wykonać kilka prostych czynności konserwacyjnych:

1. Sprawdź, czy antena jest prawidłowo ustawiona: powinna być pionowa i prawidłowo przykręcona.
2. Sprawdź integralność obudowy: musi być całkowicie nienaruszona i prawidłowo zamknięta.
3. Czujnik musi być prawidłowo osadzony w ziemi (do jego zlokalizowania należy użyć oznaczeń na lasce). Pęknięcie w glebie wokół sondy tensjometrycznej może prowadzić do błędów pomiarowych: w takim przypadku należy usunąć ją z gleby przed ponownym zainstalowaniem w pobliżu.

Trwałość czujników można również wydłużyć zabezpieczając je przed zimą po zakończeniu sezonu nawadniania.

1. Tensjometry należy wyjmować z ziemi ostrożnie, gdy gleba jest wilgotna: tuż po ostatnim nawadnianiu w sezonie lub po intensywnym podlewaniu wokół czujnika.
2. Za pomocą wilgotnej gąbki lub szmatki usuń ziemię z czujników temperatury gleby i tensjometru.
3. Aby zakończyć czyszczenie sondy tensjometru, zanurz ją w wodzie, a następnie usuń pozostałości gleby za pomocą gąbki bez użycia strony ściernej.
4. W rurce czujnika mogła nagromadzić się woda: opróżnij ją przed przechowywaniem.
5. Czujniki należy przechowywać w pozycji poziomej w suchym miejscu z dala od mrozu i kurzu.